Obowiązek wyposażenia pomieszczeń w autonomiczne czujki dymu – od kiedy?

Co to są autonomiczne czujki dymu?

Autonomiczne czujki dymu to urządzenia wykrywające obecność dymu w powietrzu, które działają niezależnie, bez potrzeby podłączania do zewnętrznych systemów alarmowych. Celem czujek jest wczesne wykrycie pożaru oraz uruchomienie alarmu dźwiękowego informującego o zagrożeniu.

Gdzie wymagane są autonomiczne czujki dymu?

Autonomiczne czujki dymu są wymagane w pomieszczeniach mieszkalnych oraz jednostkach mieszkalnych, o których mowa w przepisach o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych [1], w których świadczone są usługi hotelarskie, a także w lokalach mieszkalnych [2]. Wszystkie te lokale i pomieszczenia należy wyposażyć w co najmniej jedną autonomiczną czujkę dymu, spełniającą wymagania Polskiej Normy.

Gdzie nie są wymagane autonomiczne czujki dymu?

Autonomiczne czujki dymu nie są wymagane w pomieszczeniach mieszkalnych, jednostkach mieszkalnych oraz lokalach mieszkalnych, które są chronione przez system sygnalizacji pożarowej lub stałe samoczynne urządzenie gaśnicze [2].

Od kiedy wymagane są autonomiczne czujki dymu?

W przypadku lokali mieszkalnych (mieszkań) użytkowanych jako takie lokale w dniu wejścia w życie rozporządzenia [3], tj. 23 grudnia 2024 r., wymagania stosuje się od dnia 1 stycznia 2030 r.

W przypadku pomieszczeń mieszkalnych oraz jednostek mieszkalnych, w których świadczone są usługi hotelarskie, użytkowanych jako takie pomieszczenia lub jednostki w dniu wejścia w życie rozporządzenia [3], tj. 23 grudnia 2024 r.,  wymagania stosuje się od dnia 30 czerwca 2026 r.

W pozostałych przypadkach (nowo wznoszone budynki mieszkalne oraz nowo wznoszone budynki przeznaczone do świadczenia usług hotelarskich) wymagania stosuje się z dniem wejścia w życie rozporządzenia, tj. od dnia 23 grudnia 2024 r., czyli po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia rozporządzenia, tj. od dnia 22 listopada 2024 r.[3].

Gdzie należy montować autonomiczne czujki dymu?

Autonomiczne czujki dymu są zwolnione z wymagań instalacji zgodnie z projektem uzgodnionym przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, a także z obowiązku przeglądów technicznych i czynności konserwacyjnych, które powinny być przeprowadzane nie rzadziej niż raz w roku. Urządzenia te należy zamontować, konserwować i eksploatować zgodnie z instrukcjami obsługi opracowanymi przez ich producentów [2].

Państwowa Straż Pożarna wskazuje trzy zasady rozmieszczania autonomicznych czujek dymu [4]:

1. W domach jednokondygnacyjnych pierwszą (podstawową) czujkę należy zainstalować w korytarzu lub holu pomiędzy pokojem wypoczynkowym a sypialnią, jednak jak najbliżej pokoju wypoczynkowego. Należy upewnić się, że alarm będzie słyszalny w każdej części domu, nawet przy zamkniętych drzwiach.
2. W dużych domach jednokondygnacyjnych, gdzie korytarze lub hole są rozległe i szerokie, jedna czujka może okazać się niewystarczająca. W takim przypadku należy zainstalować czujki pomiędzy pokojem wypoczynkowym a sypialniami, zapewniając, że alarm będzie słyszalny w każdej części domu, nawet przy zamkniętych drzwiach.
3. W domach wielokondygnacyjnych czujki najlepiej zainstalować w holu głównym na parterze w pobliżu klatki schodowej, ponieważ tam istnieje największe prawdopodobieństwo wykrycia pożaru. Kolejne czujki najlepiej zainstalować na wyższych kondygnacjach w pobliżu schodów. Należy upewnić się, że alarm będzie słyszalny w każdej części domu, nawet przy zamkniętych drzwiach.

Poniższe ilustracje przedstawiają optymalne miejsca instalowania autonomicznych czujek dymu w pomieszczeniach:

Najlepszym miejscem na zainstalowania czujki dymu jest środek sufitu płaskiego.

Na sufitach pochyłych (jednospadowych i dwuspadowych) należy instalować czujki dymu w obszarze do 90 cm od najwyższego punktu, przy zachowaniu minimalnej odległości  co najmniej 10 cm od górnej krawędzi sufitu.

Dlaczego autonomiczne czujki dymu są ważne dla bezpieczeństwa?

Autonomiczne czujki dymu odgrywają istotną rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa w domach, mieszkaniach, a także biurach i innych pomieszczeniach, w których przebywają ludzie. Wczesne wykrycie pożaru jest kluczowe, ponieważ pozwala na szybką reakcję, która zmniejsza ryzyko zagrożenia zdrowia lub życia ludzi, a  także minimalizuje straty materialne.

Czujki dymu działają autonomicznie (niezależnie), co oznacza, że nie wymagają podłączenia do żadnych systemów alarmowych. Dzięki temu, autonomiczne czujki dymu mogą być instalowane we wszystkich obiektach, nawet tych, które nie posiadają rozbudowanych systemów bezpieczeństwa. Czujki najczęściej zasilane są bateriami, dzięki czemu mogą być zamontowane praktycznie w każdym pomieszczeniu bez względu na zabudowaną instalację elektryczną. Dzięki technologii wykrywania dymu czujki zapewniają szybką detekcję, a głośny alarm ostrzega mieszkańców oraz użytkowników o zagrożeniu.

Autonomiczne czujki dymu są bardzo ważne dla budynków mieszkalnych, w których nie ma stałej obecności ochrony ani systemów monitoringu. W porównaniu do tradycyjnych systemów sygnalizacji pożarowej, autonomiczne czujki dymu oferują prostotę montażu, niskie koszty eksploatacji, przy zachowaniu wysokiej skuteczności w wykrywaniu dymu i wczesnym sygnalizowaniu pożaru. Dzięki temu każdy może poczuć się bezpiecznie, wiedząc, że w razie zagrożenia będzie miał czas na szybszą reakcję.

Warto zadbać o autonomiczne czujki dymu w każdym miejscu, gdzie przebywają ludzie, ponieważ wczesne wykrycie pożaru zwiększa szanse na bezpieczną ewakuację oraz minimalizuje szkody.

Autonomiczne czujki dymu mogą uratować życie!

Bibliografia:

[1] Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1944).
[2] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 822 z późn. zm.).
[3] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 listopada 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. poz. 1716).
[4] Zasady wyposażania obiektów w autonomiczne czujki dymu i tlenku węgla (https://www.gov.pl/web/kppsp-sokolka/zasady-stosowania-czujek-dymu-oraz-tlenku-wegla).